1. Giải quyết sự cố ô nhiễm môi trường Bãi rác An Hiệp (Ba Tri) và thu gom, xử lý rác tạm thời
Ngày 23/7/2023, UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 4408/UBND-TCĐT, về việc công bố tình huống khẩn cấp tình hình sự cố môi trường nghiêm trọng Bãi rác An Hiệp huyện Ba Tri, ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, việc người dân không cho xe chở rác vào bãi rác làm rác tồn đọng nhiều nơi, tác động đến trật tự xã hội trên phạm vi rộng (ngoài phạm vi, khả năng giải quyết của huyện Ba Tri) để tiếp tục thực hiện các công việc khẩn cấp khắc phục ô nhiễm môi trường tại Bãi rác An Hiệp, hoàn thành trước ngày 10 tháng 8 năm 2023 như: Phủ bạt với diện tích 1,4ha các ao lấp đầy rác đạt về độ cao (chỉ định thầu, với dự toán kinh phí khoảng 1,5 tỷ đồng, kinh phí sự nghiệp bảo vệ môi trường năm 2023 đã phân bổ cho Sở TN&MT thực hiện), gia cố chống nước rỉ rác thoát ra bên ngoài (không để nước rỉ rác thoát ra bên ngoài khi chưa xử lý đạt theo quy chuẩn kỹ thuật môi trường), nâng cao tường chắn rác bay; tiếp tục khẩn trương đẩy nhanh tiến độ xây dựng các hạng mục công trình nâng cấp, cải tạo bãi rác (ao chứa rác, hệ thống gom nước rỉ rác, ao đủ lưu chứa nước,…) và dự án mở rộng (03ha) để tiếp nhận rác, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Xem xét đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải rỉ rác (công suất 30m3/ngày đêm, kinh phí khoảng hơn 3,5 tỷ đồng), lò đốt rác thải công suất 48 tấn/ngày (kinh phí khoảng 9 tỷ đồng) nhằm giảm lượng rác chôn lấp để tiếp nhận rác của tỉnh khoảng 03 năm chờ hoàn thành tái cơ cấu Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre, sau đó lò đốt rác, hệ thống xử lý nước thải này tiếp tục vận hành xử lý nước thải do bãi rác vẫn tiếp nhận xử lý rác thải của huyện.
Bên cạnh đó, chính quyền địa phương (huyện, xã) tiếp tục phối hợp với UBMTTQ và tổ chức chính trị - xã hội các cấp, công an tiếp tục tuyên truyền, vận động Nhân dân khu vực lân cận Bãi rác An Hiệp cùng chia sẻ khó khăn của tỉnh, tiếp tục ủng hộ phương án tiếp nhận, xử lý rác thải của tỉnh trong thời gian chờ thực hiện phương án tái cơ cấu đầu tư Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre, trực tiếp đến từng hộ gia đình, vận động từng người để không tham gia ngăn cản xe chở rác. Đồng thời, theo dõi, quản lý, làm việc với từng cá nhân ngăn cản xe vận chuyển rác thải đi vào bãi rác, có biện pháp ngăn chặn không để người dân vi phạm pháp luật.
Thực hiện tốt việc kiểm soát môi trường đối với rác thải huyện Châu Thành và thành phố Bến Tre đang lưu chứa rác tạm thời tại Nhà máy xử lý rác Bến Tre (khả năng tiếp nhận khoảng hơn 2.000 tấn rác, với thời gian khoảng 10-15 ngày): Thường xuyên phun xịt xử lý mùi, thu gom nước rỉ rác không để thoát ra bên ngoài, gây ô nhiễm môi trường.
2. Giải pháp quản lý rác thải của tỉnh trong thời gian tới
Một là, quy hoạch khu xử lý rác thải, hoàn thiện quy hoạch tỉnh Bến Tre giai đoạn đến năm 2030 và định hướng đến năm 2050, trong đó quy hoạch xử lý rác thải, tỉnh có 03 khu xử lý rác thải tập trung: Khu xử lý rác thải cho khu vực đô thị phía trên (xử lý rác thải của huyện Chợ Lách, Mỏ Cày Nam, Mỏ Cày Bắc, Châu Thành, Giồng Trôm và Thành phố Bến Tre) gồm 02 khu: Khu 23,2ha tại xã Hữu Định, huyện Châu Thành mở rộng trên nền Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre cũ và khu 20ha tại xã An Thạnh, huyện Mỏ Cày Nam. 02 khu này được lựa chọn trước mắt mở rộng thêm 02ha đầu tư tái cơ cấu Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre (xã Hữu Định); khu còn lại (20ha tại xã An Thạnh) để dự phòng rác thải cho tỉnh, đưa vào quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, đến giai đoạn 2025 hoặc sau 2025 đề xuất giải phóng mặt bằng khoảng 10ha để làm phương án dự phòng rác thải của tỉnh (trong trường hợp Nhà máy xử lý rác của tỉnh ngưng hoạt động sửa chữa hoặc gặp sự cố trong hoạt động không thể tiếp nhận rác thải của tỉnh), đồng thời tạo mặt bằng sạch mời gọi đầu tư xử lý rác thải công nghiệp, nguy hại và khu chứa bùn thải (đổ thải bùn thải từ nạo vét cống rảnh đô thị, bùn từ hệ thống xử lý nước thải). Và Khu liên hợp xử lý rác thải cho khu vực kinh tế ven biển 20 ha (định hướng cho phát triển hướng Đông của tỉnh sau năm 2030, định hướng đến năm 2050) được mở rộng trên nền Bãi rác An Hiệp (Ba Tri).
Hai là, khẩn trương thực hiện có hiệu quả phương án tái cơ cấu, đầu tư Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre: UBND tỉnh ban hành Công văn số 4373/UBND-TCĐT ngày 21/7/2023 về việc thống nhất thực hiện phương án tái cơ cấu, đầu tư Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre, chuyển nhượng cổ phần của Công ty cổ phần xử lý rác thải Bến Tre cho các cổ đông của Công ty Cổ phần Tập đoàn AMACCAO, nhằm tái cơ cấu Nhà máy xử lý rác thải, thời gian hoàn thành chậm nhất đến năm 2026 đi vào hoạt động trở lại, tiếp nhận và xử lý rác thải của tỉnh (bao gồm: Thành phố Bến Tre, Châu Thành, Giồng Trôm, Mỏ Cày Bắc, Mỏ Cày Nam, Chợ Lách).
Ba là, giải quyết rác tạm thời tại các huyện Chợ Lách, Mỏ Cày Nam, Giồng Trôm trong thời gian chờ hoàn thành tái cơ cấu Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre: Tiếp tục phân loại rác thu phế liệu để giảm rác phải chôn lấp, thực hiện chôn lấp, thường xuyên phun xịt xử lý mùi; xem xét ngân sách Nhà nước đầu tư 03 lò đốt rác (công suất 12 - 15 tấn rác/ngày, kinh phí khoảng 7 tỷ đồng/lò) cho bãi rác của 03 huyện; lò đốt rác hoạt động đốt rác trong thời gian 03 - 04 năm chờ đưa rác về nhà máy rác của tỉnh xử lý, sau đó lò đốt rác tiếp tục vận hành để đốt lượng rác tồn của huyện tại bãi rác và các khu vực khác (nếu có), giải quyết được ô nhiễm để thực hiện đóng cửa bãi rác các huyện, nên việc đầu tư lò đốt rác cho các huyện là cấp thiết, không lãng phí.
Bốn là, giải quyết rác thải tại huyện Bình Đại: UBND huyện Bình Đại nâng cấp, cải tạo Bãi rác thị trấn Bình Đại, xử lý ô nhiễm để tiếp tục tiếp nhận xử lý rác của huyện trong thời gian chờ hoàn thành đầu tư Nhà máy xử lý rác huyện Bình Đại tại xã Đại Hoà Lộc (nhà đầu tư Công ty TNHH Phong Thạnh Phát); đẩy nhanh tiến độ đầu tư Nhà máy, thực hiện đóng cửa Bãi rác thị trấn Bình Đại, giải quyết ô nhiễm khi Nhà máy được đầu tư hoàn thành đi vào hoạt động.
Năm là, giải quyết rác thải ở huyện Thạnh Phú: UBND huyện Thạnh Phú tiếp tục tăng cường công tác vận động Nhân dân đăng ký thu gom rác; tiếp tục giám sát doanh nghiệp đầu tư, hoàn chỉnh các hạng mục của Nhà máy xử lý rác huyện Thạnh Phú theo cam kết; thực hiện tốt các giải pháp bảo vệ môi trường.